Những năm đầu của thập kỷ 60 thế kỷ XX, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III được tổ chức vào tháng 9/1960 đã đề ra đường lối và nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, trong đó Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đại hội lần này là Đại hội xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh hòa bình thống nhất đất nước”. Thời kỳ này đất nước vẫn còn tạm bị chia cắt làm hai miền, miền Bắc tiến hành công cuộc xây dựng Xã hội chủ nghĩa, còn miền Nam tiến hành công cuộc Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Do vậy, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội còn nhiều khó khăn. Nhiệm vụ của miền Bắc trong giai đoạn này là ưu tiên tập trung mọi nguồn lực của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm lần thứ nhất để làm nền tảng thực hiện cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và chi viện đắc lực cho cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam. Lúc đó vấn đề tích lũy vốn, tăng thu ngân sách nhà nước là một trong những nhiệm vụ trọng yếu.

 Nhận thức được vị trí của Thủ đô là trung tâm chính trị, kinh tế, xã hội của cả nước, Thành ủy và Ủy ban hành chính thành phố Hà Nội đã tìm mọi biện pháp để khai thác nguồn thu, tăng thêm nguồn lực tài chính phục vụ kịp thời cho yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của thành phố và tạo ra những tiền đề, động lực và đòn bẩy thúc đẩy nên kinh tế tài chính cả nước phát triển, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III đề ra.

Một trong những sáng kiến và là biện pháp kinh tế được Thành ủy và Ủy ban hành chính thành phố Hà Nội nêu ra là xin với Bác Hồ và Chính phủ phát hành Xổ số kiến thiết.

Cuối năm 1961, ông Nguyễn Tiến Đức, Ủy viên Thường vụ Thành ủy, Phó chủ tịch Ủy ban hành chính thành phố Hà Nội, dẫn đầu đoàn đại biểu của thành phố lên gặp trực tiếp Bác Hồ xin ý kiến về việc tổ chức phát hành Xổ số kiến thiết tại Hà Nội. Sau khi nghe ông Nguyễn Tiến Đức trình bày, Bác suy nghĩ một lát rồi nói: “Ừ, các nước cũng có làm, nếu các chú muốn làm thì phải trung thực. Các chủ đã chuẩn bị gì chưa?…” Sau đó, trước khi tiễn đoàn, Bác còn dặn thêm: “Các chú phải xin ý kiến Bộ Tài chính mới được làm”.

 Trên cơ sở ý kiến của Bác Hồ, Thành phố Hà Nội đã cho làm thí điểm đợt vé Xuân nhân dịp tết cổ truyền năm 1962 và đạt kết quả tốt, đặt niềm tin là có thể tổ chức thành công hoạt động Xổ số kiến thiết  trên địa bàn thành phố. Chính từ niềm tin này, Ủy ban hành chính thành phố Hà Nội đã báo cáo xin ý kiến của Chính phủ và các ngành chức năng.

     Sau khi  Chính phủ ban hành Nghị định số 31/CP ngày 26/2/1962 cho phép các địa phương tổ chức hoạt động Xổ số kiến thiết, Thành phố Hà Nội đã chính thức tổ chức hoạt động Xổ số kiến thiết trên địa bàn.

Lúc dầu khi mới phát hành tờ vé số chỉ rộng 5,5 cm, dài 7,5 cm và được đặt tên là “Cần kiệm xây dựng Thủ đô”, dần dần được  đổi là “Cần kiệm kiến thiết Thủ Đô” và những năm sau được đổi tên là “Xổ số kiến thiết Thủ Đô”. Cái tên đó trở thành cái tên chung của xổ số thủ đô cho đến ngày nay. Lúc mới phát hành mệnh giá của 1 tờ vé số chỉ là 1 hào, 2 hào, dần dần được nâng lên 5 hào, 1 đồng và đến nay thường có mệnh giá là 10.000 đồng.  Sở dĩ xổ số có mệnh giá nhỏ như vậy để cho tất cả mọi người đều có thể tiếp cận và sở hữu 1 hay nhiều tấm vé số. Dần dần theo thời gian với mục đích ban đầu là huy động nguồn vốn cho ngân sách nhà nước và dùng nguồn vốn đó để phát triển đất nước thì Xổ số thủ đô ngày nay đã trở thành một trò giải trì không thể thiếu cho những người yêu thích sự may rủi với những giây phút hồi hộp đứng tim, nếu trúng thì sẽ rất sung sướng và nếu không trúng thì bạn cũng không có gì phải quá buồn vì với số tiền bạn bỏ ra mua vé số đã đem lại hạnh phúc cho rất nhiều người khác cho đất nước đó!

Trước hiệu quả huy động nguồn vốn cho chính phủ và được coi là một trò chơi lành mạnh đối với hết thảy người dân mà xổ số tại các tỉnh thành trên cả nước cũng ra đời như: xổ số miền trung ( bao gồm xổ số các tỉnh miền trung như xổ số Phú Yên, XSTTH , xổ số Quảng Nam, xổ số Ninh Thuận…. ) , xổ số miền nam ( bao gồm xổ số các tỉnh miền nam như : xổ số Hồ Chí Minh, xổ số Cần Thơ, xổ số Cà Mau )

Việc phát hành xổ số không chỉ đem lại nguồn vốn cho ngân sách nhà nước mà còn kéo theo sự phát triển của xổ số mà có thêm rất nhiều ngành dịch vụ mới ra đời, đem lại nguồn kinh tế rất lớn góp phần phát triển đất nước. Điển hình nhất hiện nay đó là dịch vụ : soạn tin nhắn nhận các kết quả (kết quả xổ số, soi cau sxmb, thống kê kết quả ….). Dịch vụ quảng cáo trong giờ tường thuật trực tiếp kết quả xổ số, rồi là những chương trình nhằm kích cầu sản phẩm bằng các trương trình dự đoán dựa trên giải đặc biệt kết quả miền bắc…

Nhìn chung ta có thể thấy rằng việc hình thành và phát triển của xổ số đem lại rất nhiều lợi ích cho nhà nước và đời sống của người dân. Bạn hãy luôn nhớ rằng mỗi khi bạn mua vé số để giải trí, thử vận may tức là bạn đang góp phần giúp cho bệnh viện mọc lên ở nông thôn nghèo, trường học được đựng nên tại vùng sâu vùng xa, góp phần đưa điện về bản đó!